ورق سیاه یا ورق گرم چیست ؟ و کاربرد آن در صنعت و ساختمان سازی را در این مطلب از در آهن غفاری دنبال کنید. درجه ای از ماده با همان ترکیب شیمیایی که بسته به روش ساخت ممکن است کیفیت متفاوتی داشته باشد. ورق گرم در مقایسه با ورق سرد بیشتر مورد استفاده قرار می گیرد زیرا به نیرو و انرژی کمتری نیاز دارد.
نورد گرم در دمای بالاتر از دمای 1700 درجه سانتی گراد افزایش می یابد. ماده اولیه معمولا شمش های فلزی یا اسلب است ابتدا آنها بیش از دمای فوق گرم می شوند.
جهت اطلاع از قیمت نبشی کلیک کنید.
ورق سیاه :
ورق سیاه که نام دیگر آن ورق گرم می باشد به ورق هایی می گویند که کاربردهای ساختمانی دارد و از نظر کیفیت به اصطلاح از ST33 شروع می شود و به ST52 ختم می شود هرچه ورق ها ازST37 پایین تر باشند نرم تر می شود به عبارتی هر چه عنصر کربن در ورق های فولادی بیشتر باشد ورق سخت تر می شود مانند ST52
ورق های گرم در کارخانه های فولاد سازی مستقیما از شمش ورق و گنداله آهن تولید می شود و اولین مراحل تولید ورق می باشد.
بعضی از ورق های فولادی قابل کشش می باشند و جهت بدنه کشتی و ماشین آلات سنگین که اصطلاحا DD11 و DD12 و DD13 و همچنین STW22 و STW24 که نرم تر می باشد قابل استفاده است.
بعضی از ورق های سخت جهت تولید لوله های تخت فشار و مخازن نفتی و غیره با استانداردهای SPHT4 و SPHT3 و SPHT2 و SPHT1 استفاده میشود.
همچنین ورق های A285 با گرید GR سی (C) با A596 90 با گرید GR55 تا 90 نیز برای مخازن تحت فشار و سیلندرهای فشارقوی مورد استفاده قرار می گیرند.
ورق سیاه در دو نوع ورق سیاه صنعتی و ورق سیاه معمولی
ورق سیاه معمولی:
استاندارد ST37 بیشتر برای مصارف ساختمانی ( ساختمان ها- سوله ها) مصرف می شود
ورق سیاه صنعتی :
استاندارد (A516, GR C) (A285, GR C) (A283, GR C) (ST52, GR 60-70) فروش دارد ورق صنعتی در مصارف و پروژه های صنعتی کاربرد دارد از قبیل سد سازی, پروژه های پتروشیمی, مخزن سازی و….
این اقلام در دو شکل رول یا شیت وارد بازار می شود و از سایز 15 میل به بالا تنها به صورت شیت خام وارد بازار می شود هر دوی این ورق قابل برش به سایزهای مختلف می باشد.
جهت اطلاع از قیمت میلگرد کلیک کنید.
کاربرد ورق آهن چیست
ورق نورد گرم ( ورق سیاه) در صنایع مختلفی از جمله موارد زیر کاربرد دارند.
- صنعت ساختمان
- تانکرسازی
- خودرو سازی
- مخازن خاص
- کشتی سازی
- صنایع سنگین فلزی
ورق سیاه به دو شکل کلی رول فرم و فابریک تولید می شوند. ضخامت ورق سیاه از 1.5 میلی متر شروع شده و نهایتا به 100 میلی متر ختم می شود.
ابعاد فیزیکی ورق سیاه:
در حالت رول ورق سیاه در چهار عرض تولید می شود 100, 125, 150, 200 و طبعا در حالت رول محدودیت طولی ندارد.
در حالت فابریک نیز بسته به سفارش می توان هر اندازه و ابعادی را تولید کرد اما ابعاد مرسوم و پرکاربرد به شرح زیر است.
- ورق سیاه 1000*2000 میلی متر
- ورق سیاه 1250*2500 میلی متر
- ورق سیاه 6000*1000 میلی متر
- ورق سیاه 1500*6000 میلی متر
- ورق سیاه 12000*2000 میلی متر
ورق سیاه را معمولا با استاندارد ST37 می شناسند.
استحکام تسلیم یا تنش تسلیم :
در جامدات به میزان تنش مربوط به انتهای بخش خطی منحنی تنش و کرنش در آزمون کشش تک محوره و در سیالات (غیرنیوتنی) به مقدار تنشی که با کاهش آن سیال رفتار شبه جامد (تغییرشکل ناپیوسته) پیدا می‌کند گفته میشود.
کشش ( tension ) :
در علم فیزیک به اندازه نیروی کششی اعمال شده به وسیله یک طناب, کابل, زنجیر و موارد مشابه آن ها به یک جسم دیگر گفته میشود که کشش متضاد فشار است.
ورق ضد سایش یا ورق هاردوکس :
یکی از اساسی ترین مشکلاتی که صنعت با مواجه بوده و به دنبال رفع آن بوده, داشتن اطلاعات کاربردی دقیقی درباره ی پدیده سایش است
در واقع به پدیده ی لغزش یک ماده یا یک سطح روی سطحی دیگر که در واقع یک کار مکانیکی محسوب می شود و باعث کنده شدن ذرات موجود در سطح گشته و سایش سطحی را به وجود می آورد, سایش می گویند.
ورق های هاردوکس که نوع مقاومتی از ورق های ضد سایش هستند, با مقاومت بالایی که در مقابل سایش دارند این مشکل را برطرف کرده اند
برندهای مشابه هاردوکس عبارتند از:
- ورق ضد سایش ولدوکس ( Weldox )
- ورق ضد سایش دورستات ( Durostat )
- ورق ضد سایش کرسابرو( Creusabro ) : ورق های هاردوکس در ضخامت های بالاتر از ۵mm عرضه می شود؛ ورق های معادل هادوکس نظیر ورق کرسابرو دارای ضخامت های پایین تر و بیشتر از ۵mm.
- ورق ضد سایش دیلیدور ( Dillidur ): استانداردهای Dillidur 500V و Dillidur 400V هم مربوط به ورق های ضد سایش مشابه هاردوکس هستند.
از دیگر ویژگی های ضد سایش (ورق هاردوکس و برندهای مشابه) می توان به خاصیت ماشین کاری, شکل دهی و جوشکاری اشاره کرد.
سختی برینل ( Brinell hardness)
یکی از معیارهای سختی است که بر اساس مقاومت مواد در برابر فرورونده ی کروی شکل ازجنس فولاد یا کاربید تنگستن سختی آنها را تعیین می‌کند.
این روش در سال ۱۹۰۰ توسط مهندس سوئدی ( یوهان آگوست برینل) پیشنهاد شد.
در واقع اعداد معرفی کننده ی ورق هاردوکس ( مانند: hardox 500 , hardox 400, …) نشان دهنده ی درجه ی سختی ورق ها بر حسب برینل است.
ورق های هاردوکس با سختی ۴۰۰, ۴۵۰, ۵۰۰ و ۶۰۰ برینل موجود می باشد که از میان آن ها ورق هاردوکس ۴۰۰ , ۴۵۰ و ۵۰۰ در صنایع داخلی کاربرد بیشتری دارد.
ورق آلیاژی :
ورق آلیاژی فولادی است که برای بهبود ویژگی های مکانیکی با عنصرهای گوناگون از 1 تا 50% از وزن خود مخلوط و به صورت آلیاژ در آمده است.
خود فولاد در واقع نوعی آلیاژ است. اما تمام گونه های فولاد را آلیاژ نمی خوانند. ساده ترین نوع فولاد که تقریبا می توان گفت آهن است ( نزدیک به 99%) خود با عنصر کربن آلیاژ شده است ( بسته به نوع فولاد از 0.1% تا 1%) بنابراین منظور از آلیاژ فولاد ترکیبی از فولاد, کربن و دیگرعنصرها است. عنصرهایی که بیشتر برای این هدف کاربرد دارند. عبارتند از: منگنز( پرکاربردترین), نیکل, کروم, مولیبدن, وانادیم, سیلیسیم و بور و عنصرهای کم کاربردتر عبارتند از : آلومینیم, کبالت, مس, سریم, نیوبیم, تیتانیم, تنگستن, قلع, روی, سرب و زیرکونیم.
از ترکیب عنصرهای بالا با فولاد (آلیاژسازی) برخی ویژگی های فولاد کربن مانند مقاومت, سختی, چقرمگی, سایش, سخت شدگی و مقاومت در دمای بالا به گونه درخور توجهی بهبود می یابد. برای دستیابی به بعضی از این ویژگی ها باید علاوه بر ترکیب عناصر عملیات حرارتی نیز بر روی فلز انجام گیرد.
فلز آلیاژی چیست ؟
آلیاژ مخلوط یا محلول جامد فلزی متشکل از یک فلز اصلی که آن را فلز پایه می گویند با یک یا چند عنصر فلزی و یا غیر فلزی است آلیاژ معمولا خواصی متفاوت از عناصر تشکیل دهنده خود دارد.
برای مثال برنج, آلیاژ و فلزی است که از ترکیب مس و روی به دست آمده است. این دو فلز را گداخته و چنان به هم آمیخته اند که فلز دیگری به نام برنج به دست آمده است.
آلیاژها معمولا سختی و استقامت بیشتری دارند تا فلزهایی که آن ها را پدید آورده اند. مثلا وقتی که آهن را با کربن ترکیب کنیم فولاد به دست می آید و این فولاد به مراتب سخت تر و محکم تر از آهن می باشد. با افزودن فلز دیگری به نام کرم فولادمان یک فلز زنگ نزن می گردد. اکنون برخی از آلیاژهای معروف را برایتان بر می شمریم: سکه های طلا و سکه های زینتی, آلیاژ طلا و مس هستند. زیرا طلای خالص به حدی نرم است که خیلی قابل استفاده نمی تواند باشد.
بیشترین کاربرد ورق های آلیاژی
- دماهای بسیار بالا
- دماهای بسیار پایین
- مخازن تحت فشار
- مصارف استحکام بالا
- سختی بسیار بالا
- مقاومات در برابر زنگ زدگی
- مقاومت در برابر خوردگی هوا
- مقاومت در برابر نمک های دریایی
- صنایع قطعه سازی
- صنایع ساخت ابزار
- راه سازی , پل سازی و شهرسازی
- فولادهای مقاوم در برابر اسید
- خودروسازی
- هواپیما سازی
- کشتی سازی
- پزشکی
- پتروشیمی, نفت وگاز
بیشترین مصرف ورق های آلیاژی در دنیا و ایران مربوط به آلیاژهای زیر است :
- ورق آلیاژی A516 Gr70
- ورق آلیاژی A516 Gr80
- ورق آلیاژی A283 Gr60
- ورق آلیاژی A283 Gr70
- ورق آلیاژی CK45
- ورق آلیاژی 17Mn4
- ورق آلیاژی St52
- ورق آلیاژی St44
- ورق آلیاژی Delidor
- ورق آلیاژی Hardox
- ورق آلیاژی A6 دریایی
- ورق آلیاژی نسوز1.4841
- ورق آلیاژی دمای پایین 1.4824
ورق آجدار
ورق آجدار نوعی ورق گرم است که بیشتر برای سطوح شیبدار یا نزدیک پرتگاه استفاده میشود تا از سرخوردن افراد و یا اشیاء جلوگیری کند. برجستگی های پراکنده شده در سطح ورق, معمولا به شکل بادامی, الماسی و یا اشکال دیگر طراحی شده است. سقف های شیروانی نمونه ای از کاربرد این محصول است.
کاربرد ورق آجدار
از طرفی با توجه نوع ضخامت و استقامت ورق آجدار, این نوع ورق ها برای
- کف کشتی‌ها
- پل‌ها
- پله‌ها
- کف اتاق کامیون ها و وانت بارها
- کف زمین های در حال عملیات ساخت و یا راه سازی که به صورت موقت باید عبور و مرور از روی آنها انجام گیرد.
- ساخت پله های اضطراری
- ساخت دستگاه های صنعتی کارخانجات و غیره به کار می روند.
انواع ورق آجدار
ورق های آجدار تحت عنوان ورق های شطرنجی (Chequred Sheet), ورق های برجسته (Embossed Sheet) و ورق های کف سازی (Durbar Floor Sheet) نیز معرفی می شوند.
برجستگی های ایجاد شده در سطح ورق, معمولا به شکل بادامی, لوزی, عدسی, قطره‌ای, شطرنجی و یا اشکال دیگر میباشد.
در این فعالیت ورق آجدار به روش نورد گرم (Hot Rolling) تولید میشود, در روش نورد گرم, ابتدا شمش فولادی از نوع تختال (اسلب) با مقطع و طول مشخص به درون کوره های پیش گرم ریخته شده و پس از رسیدن به درجه حـرارت مورد نظر و عبور از قفسه های پوسته زدایی و نورد ابتدایی, مقطع آن کاهش و طول آن افزایش می یابد و نهایتاً با عبور از قفسه های نورد پایانی و انجام عملیات آج زنی به شکل ورق آجدار با ضخامت ۱.۵ تا ۱۰ میلیمتر تولید شده و به صورت کلاف (Coil) و یا برش (Sheet) متر بسته بندی می گردند.
اسلب (Slab) یا تختال, قطعه ای مکعب مستطیل شکل و از فرآورده های میانی نورد فولاد است که معمولاً دارای ضخامت ۲۳۰ میلیمتر, عرض ۱.۲۵ متر و طول ۱۲ متر می باشد.
مزایای ورق آجدار
سطح براق و انعطاف پذیری بالا در عین حال استحکام بالای این نوع ورق به خاطر طراحی های روی سطح آن از ویژگی اصلی نسبت به دیگر ورق ها است.
همچنین ورق آجدار به راحتی قابل تغییرشکل و خم شدن هستند و حتی با توجه به نیاز مشتریان برای برخی اهداف تزئینی نیز بکار برده می شوند.
استاندارد ورق آجدار
ورق های آجدار معمولا در ضخامت های ۱.۵ میلی متر تا ۱۰ میلی متر و در ابعاد ۲*۱ متر و ۶*۱.۵ متر و ۶*۲ متر تولید می شوند.
